Bánh ống, bánh dứa – giữ lửa cho nghề truyền thống

Chị Kiên Thị Chan Thu đang chế biến bánh ống phục vụ khách du lịch.

Nhân dịp Tuần lễ Văn hóa Du lịch – Liên hoan ẩm thực Nam Bộ gắn với Lễ hội OK Om Bok tỉnh Trà Vinh năm 2022 diễn ra. Dù nằm trong góc khuất kế bên khuôn viên Ao Bà Om, nhưng lò bánh ống của cô Kiên Thị Nang ở ấp Ba Se A, xã Lương Hòa, huyện Châu Thành vẫn đông khách chờ thưởng thức.

Mời chúng tôi dùng thử bánh ống vừa ra lò, nóng hổi, cô Nang chia sẻ: bánh ống ăn lúc còn nóng mới ngon, mới thưởng thức hết được hương vị béo, ngậy, bùi bùi, thơm thơm của bột bánh hòa tan với dừa, đường và nước lá dứa.

Cô Kiên Thị Nang gắn bó với nghề làm bánh ống đã hơn 20 năm nay, do gia đình truyền lại. Cô cho biết thêm: đôi lúc cuộc sống khó khăn cũng có ý định chuyển nghề khác có thu nhập ổn định hơn. Thế nhưng, mỗi khi nghĩ đến đây là nghề truyền thống của đồng bào Khmer và do gia đình truyền lại nên cố gắng tiếp tục duy trì. Gần đây do sức khỏe của cô không ổn định nên đã nghỉ bán hơn năm nay.

Để không thất truyền, trên con đường mưu sinh, có nhiều ngành nghề để lựa chọn, để vươn lên làm giàu, thế nhưng chị Kiên Thị Chan Thu (con gái của cô Nang) vẫn quyết định bám nghề làm bánh ống, dẫu rằng có lúc nghề làm bánh ống chỉ đủ trang trải cuộc sống.

Chị Kiên Thị Chan Thu cho biết: trước đó nghề làm bánh ống thu nhập bấp bênh do làm bánh bán ở chợ xã nên rất ít người có nhu cầu, cuộc sống khó khăn nên tôi phải xin việc ở các công ty trên địa bàn tỉnh để có đủ thu nhập thêm cho gia đình. Thế nhưng từ khi ở Trà Vinh có Khu du lịch ẩm thực, khách du lịch ở tỉnh ngoài đến rất đông và bánh ống được khách phương xa ưa chuộng nên số lượng bánh ngày càng tăng. Hiên nay, một ngày tôi bán khoảng 300 – 500 bánh ống, mỗi bánh có giá 5.000 đồng. Sau khi trừ đi chi phí tôi còn lời khoảng 2.000 đồng/bánh. Thời điểm Lễ hội Ok – Om – Bok, Tết cổ truyền của đồng bào Khmer hay những ngày lễ khác, số lượng bánh có thể bán được từ 600 – 1.000 cái. Nhờ vậy thu nhập của gia đình ngày càng khấm khá hơn.

Nghề làm bánh ống nhìn rất đơn giản nhưng các công đoạn làm bánh rất công phu. Bánh được làm từ khoai mì cà nhỏ, vắt khô nước, trộn với bột gạo nếp, dừa nạo và nước lá dứa để có màu xanh tự nhiên. Khi đổ hỗn hợp bột trên vào ống tre với một que tre đặt ở giữa, hấp vài phút thì bánh chín.

Chăm chú nhìn cách chế biến bánh ống của chị Thạch Thị Chan Thu, anh Huỳnh Thanh Bình – quận Bình Tân, Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ: có dịp dẫn gia đình đến Trà Vinh tham quan du lịch, nghe bạn bè gần xa giới thiệu ở Trà Vinh có nhiều loại bánh do đồng bào Khmer làm giá rẻ nhưng ngon nên tôi cũng muốn thưởng thức thử. Một trong những loại bánh mà tôi thích ăn là bánh ống. Đúng là không chỉ rẻ mà còn ngon. Bánh làm chín có màu xanh nhạt của lá dứa, mùi thơm từ bột mì và vị béo của dừa nạo khiến các thành viên của gia đình tôi thích thú với món đặc sản này.

Nếu như bánh ống mềm dẻo và thơm ngon bởi bột mì, thì bánh dứa cũng có màu xanh đẹp mắt từ lá dứa nhưng lại có độ giòn tan vì bột gạo được chiên trong chảo và béo ngọt bởi nhân dừa nạo trộn đường cát trắng. Mỗi khi muốn thưởng thức bánh này, ngay trên con đường chính dẫn khách du lịch đến Ao Bà Om chúng ta sẽ nhìn thấy chị Thạch Thị Trúc Mai (ấp Ba Se A, xã Lương Hòa) đang nhanh tay đảo bánh thành hình vuông đẹp mắt.

Chi Trúc Mai cho biết: tôi biết làm bánh dứa do mẹ em chỉ dẫn từ nhỏ. Ngày thường, tôi bán từ 16 giờ chiều đến 20 giờ đêm kiếm được khoảng 200.000 đồng/ngày, nhưng những ngày lễ Tết có khách du lịch đến đông hơn, nên tôi bán nguyên ngày, lời được từ 500.000 – 700.000 đồng. Nhiều người hỏi, sao không chọn nghề khác có thu nhập cao hơn. Lúc đó, tôi chỉ biết cười và trả lời là do tôi thích. Từ nhỏ, mỗi khi mẹ tôi làm bánh xong, tôi phụ mẹ bưng bánh đi bán khắp xóm ấp. Dần dần Mẹ già yếu không còn làm được nữa nên tôi tiếp tục nối nghiệp của mẹ. Nghề này tuy không giàu, nhưng góp phần tạo nên kế sinh nhai, giúp gia đình tôi có thêm thu nhập và cuộc sống ổn định.

Bánh ống, bánh dứa – món quà vặt dân dã của tuổi thơ nhưng luôn có sức hút kỳ lạ. Nhìn những người thợ đang tất bật, khéo léo để làm bánh phục vụ khách du lịch đặc biệt là trẻ nhỏ. Bánh nóng hổi, giòn tan, tôi bồi hồi nhớ về thời thơ ấu. Giá mà được vài ba đứa bạn ngồi ăn bánh ống, kể cho nhau nghe chuyện của tuổi thơ thì vui xiết bao.

Bài, ảnh: SỐC KHA